All-electric warmtepomp (volledig elektrische warmtepomp)
Een all-electric warmtepomp is een volledig elektrische warmtepomp die zelfstandig in de volledige warmtebehoefte van je woning voorziet zonder dat er nog een gasgestookte cv-ketel nodig is.
In tegenstelling tot een hybride warmtepomp, die op koude dagen deels terugvalt op de cv-ketel, neemt een all-electric warmtepomp alle verwarmings- en warmwaterfuncties over. Hierdoor kun je volledig “van het gas af” en bespaar je fors op je gasrekening. Een bijkomend voordeel is dat je ook de vaste gasaansluitkosten kunt schrappen (ruim €300 per jaar) zodra je helemaal overstapt op elektrisch verwarmen.
Bereken hier je besparing >
Werking en technische eigenschappen all-electric
Een all-electric warmtepomp onttrekt warmte aan een hernieuwbare bron, meestal de buitenlucht bij lucht-water systemen, of de bodem bij geothermische systemen; en geeft deze af aan het water in je centrale verwarmingssysteem en tapwaterboiler.
All-electric lucht-water zonder buitenunit
Bij een bodemgebonden all-electric warmtepomp (met gesloten bodemlus of open bron) is er geen buitenunit met ventilator, maar wordt warmte via een ondergronds circuit opgenomen uit de aarde of grondwater. De binnenunit (ongeveer formaat van een flinke koelkast) staat meestal op de plek van de oude cv-ketel en bevat de warmtepomp en vaak het voorraadvat voor warm water.
All-electric lucht-water met buitenunit
Voor all-electric lucht-water warmtepompen heb je een buitenunit met ventilator nodig. Deze unit onttrekt warmte aan de buitenlucht, zelfs bij winterse temperaturen. Moderne warmtepompen kunnen bij buitentemperaturen onder het vriespunt nog voldoende energie onttrekken, maar het rendement (COP) daalt wel bij strenge vorst.
Belang van isolatie bij warmtepompen
In bijvoorbeeld een moderne nieuwbouwwoning met uitstekende isolatie en vloerverwarming kan een all-electric warmtepomp zeer efficiënt werken en een relatief laag vermogen volstaat.
In een minder goed geïsoleerde jaren-30 woning zal vaak eerst isolatie verbeterd moeten worden en/of een hoger pompvermogen vereist zijn. In zulke gevallen kiest men soms tijdelijk voor een all-electric ready of hybride oplossing totdat de woning voldoende is verbeterd.
Elektriciteitsaansluiting bij volledig elektrische warmtepompen
Let op dat een volledig elektrische warmtepomp doorgaans een zwaardere elektriciteitsaansluiting vraagt. Zo is bij volledig van het gas los gaan meestal een 3-fase aansluiting nodig. Heb je momenteel 1×35 Ampère, dan moet dit vaak verzwaard worden naar 3×25 Ampère (een eenmalige kost van circa €360).
Bovendien moet de meterkast uitgebreid worden met een aparte groep(en) voor de warmtepomp (en voor elektrisch koken). Het goede nieuws is dat het jaarlijkse vastrecht voor 3×25 A meestal gelijk is aan dat van 1×35 A, dus je maandelijkse stroomnetkosten stijgen niet, en je bespaart juist de vastrechtkosten voor gas zodra die aansluiting weg kan.
Buffervat bij een all-electric systeem
Omdat de warmtepomp ook tapwater levert, is een buffervat onmisbaar voor een all-electric systeem. Vaak is dit geïntegreerd in de binnenunit; soms wordt een los voorraadvat geplaatst.
Afhankelijk van het gezinsgrootte wordt een bepaalde inhoud aangeraden (bv. ~150 liter voor een gezin van 4) Het vat kun je indien ruimtegebrek eventueel op zolder of in een schuurtje plaatsen, al gaat dat laatste ten koste van een klein beetje rendement bij koude omgeving.
Bereken hier je besparing >
Prestaties van de warmtepomp per seizoen
All-electric in de winter
In de winter heb je met een goed ontworpen warmtepompsysteem een comfortabel warm huis, zelfs op koude dagen, zonder afhankelijkheid van aardgas.
All-electric in de zomer
In de zomer profiteer je bovendien van de mogelijkheid om te koelen: veel all-electric warmtepompen zijn omkeerbaar en kunnen ’s zomers koud water door de vloerverwarming of fan-coils sturen voor passieve of actieve koeling.
Dit is een extra comfort voordeel, zeker nu de zomers warmer worden. Bij bodemgebonden systemen is dit vaak “gratis” passieve koeling (de koele bodemtemperatuur wordt gebruikt om het huis te koelen), waardoor de warmtepomp in de zomer zeer energiezuinig kan koelen – en daardoor in de winter nóg efficiënter verwarmt omdat de bodem weer opwarmt.
Voor- en nadelen van all-electric warmtepompen
Geluid
Een punt van aandacht bij lucht-water all-electric warmtepompen is het geluid van de buitenunit. Deze bevat een ventilator en compressor die zoemend/blazend geluid kunnen maken wanneer de pomp draait (bij verwarmingsvraag of bij tapwater opwarmen).
Dit geluid is hoorbaar, maar goede plaatsing kan veel schelen. Uit onderzoek blijkt dat bijna driekwart (72%) van de warmtepompbezitters nooit geluidsoverlast ervaart.
Door de buitenunit op een slimme plek te monteren (bijvoorbeeld niet direct onder een slaapkamerraam van uzelf of de buren) en eventueel te voorzien van een omkasting of geluiddempende omkasting, is hinder doorgaans te voorkomen.
Bodemwarmtepompen hebben dit probleem niet: er is immers geen buitenunit en de bron in de grond is onhoorbaar.
Levensduur en onderhoud
Een all-electric warmtepomp gaat bij goed onderhoud lang mee, typisch 15 à 20 jaar of meer. Bodembronnen kennen zelfs een langere levensduur (> 50 jaar) dan buitenunits, die door weersinvloeden en mechanische onderdelen wat sneller slijten.
Regelmatig onderhoud (bijv. controle van koelmiddel en pomp) is wel nodig om optimale efficiëntie te behouden, maar de onderhoudskosten zijn relatief laag vergeleken met een cv-ketel (en je hebt geen schoorsteenvegen of gasketel-APK meer nodig).
Bereken hier je besparing >
Geschiktheid voor verschillende woningen
Modern nieuwbouw huis
In nieuwbouwwoningen die volgens moderne standaarden geïsoleerd zijn (RC-waarden hoog, HR++ glas, luchtdicht, etc.) is een all-electric warmtepomp vaak de standaardkeuze. Door de goede isolatie en lage temperatuur vloerverwarming kan een warmtepomp in een nieuw huis zeer efficiënt draaien en weinig stroom verbruiken.
Bestaande woning (jaren ‘30 tussenwoning bijvoorbeeld)
Ook in oudere woningen kan een all-electric warmtepomp worden toegepast, mits deze goed zijn geïsoleerd of hiertoe zijn verbeterd. In een gemoderniseerde jaren-30 woning met bijvoorbeeld spouwmuurisolatie, HR++ glas en eventueel lagetemperatuurverwarming kan een all-electric systeem prima functioneren.
Wel is het belangrijk om te weten of je huidige radiatoren geschikt zijn; vaak moeten standaard radiatoren vervangen worden door grotere convectoren of vloerverwarming om met 35-45°C water genoeg warmte af te geven. INTU kijkt per situatie welke oplossing past. Is volledige overstap te vroeg, dan kan een tussenstap met een all-electric ready warmtepomp of hybride systeem verstandig zijn, totdat de woning verder verduurzaamd is.
Grote of slecht geïsoleerde woning (bijv. oude woonboerderij)
Voor zeer ruime woningen of woningen met (nog) matige isolatie is een all-electric warmtepomp ook mogelijk, maar het vereist een hoger vermogen en mogelijk aanvullende maatregelen. Soms wordt in dit segment gekozen voor een bodemgekoppelde warmtepomp vanwege het hogere rendement (zeker bij grote warmtevraag).
Een oude boerderij met voldoende erf voor een bodembron kan bijvoorbeeld baat hebben bij zo’n systeem, in combinatie met intensieve isolatie van het grote dak en de gevels. De investering is hoog, maar de besparing op gasverbruik ook aanzienlijk. Uiteindelijk is elke situatie anders: INTU is merkonafhankelijk en kijkt naar het type huis, de bestaande installatie en isolatie om te bepalen wat het beste past.
Kosten, subsidies en terugverdientijd van de all-electric warmtepomp
Investering
Een all-electric warmtepomp is in aanschaf duidelijk duurder dan een hybride systeem, omdat je een groter vermogen en een complete installatie inclusief boilervat nodig hebt. Afhankelijk van het type (lucht-water of bodem) en het vermogen liggen de totale kosten (inclusief installatie) gemiddeld tussen ongeveer €6.500 en €17.000.
Consumentenbond noemt als indicatie dat all-electric systemen starten rond €6500-€8500 en afhankelijk van type en vermogen kunnen oplopen tot grofweg het dubbele daarvan. Praktisch voorbeeld: een 8 kW lucht-water warmtepomp (geschikt voor een goed geïsoleerde hoekwoning) kost circa €12.000 inclusief BTW en installatie.
Daarbovenop kunnen eventuele aanpassingen aan je afgiftesysteem komen (bv. lage temperatuur radiatoren) en upgrades in de meterkast. Bodemgekoppelde systemen liggen aan de bovenkant van de range of zelfs daarboven (denk aan €20.000+ bij diepe boringen), maar leveren ook meer besparing op.
Bereken hier je besparing >
Mogelijke subsidies (ISDE)
De overheid stimuleert de installatie van warmtepompen via de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE). Voor alle warmtepompen in bestaande bouw is subsidie beschikbaar, mits het apparaat op de RVO apparatenlijst staat en door een deskundig installateur is geplaatst.
De hoogte van het subsidiebedrag hangt af van het soort warmtepomp en het thermisch vermogen. Grofweg komt het neer op een basisbedrag plus een bedrag per kW vermogen. Voor een lucht-water all-electric warmtepomp (ca. 8 kW, energielabel A+++) is ongeveer €3.025 subsidie te krijgen.
Voor een bodem/water-water warmtepomp met gemiddeld vermogen (bijv. 6-8 kW) ligt het subsidiebedrag hoger, rond €4.425.
Bij nog grotere vermogens kan de subsidie oplopen tot ruim €13.000 per apparaat. Met andere woorden: hoe groter en krachtiger de warmtepomp, des te hoger de subsidie – dit om de meerkosten van zwaardere installaties deels te compenseren. In de praktijk zien we subsidies voor typische huishoudenswarmtepompen meestal tussen circa €2.000 en €5.000.
(NB: vanaf 2024 zijn alleen apparaten met energielabel A++ of hoger nog subsidiabel, en de subsidiecriteria veranderen iets: lagere basisbedragen, hoger bedrag per kW, zie RVO updates.)
Terugverdientijd
De tijd om je investering terug te verdienen hangt sterk af van je situatie. Belangrijke factoren zijn de gasprijs vs. elektriciteitsprijs, de grootte van je warmteverbruik, en hoe goed je huis geïsoleerd is.
Gemiddeld ligt de terugverdientijd van een warmtepomp tussen de 7 en 15 jaar. Bij een all-electric systeem vervang je 100% van je gasverbruik door stroomverbruik. Stel dat je vanuit een hr-ketel overstapt: in een hoekwoning met twee bewoners bespaar je ongeveer €1000 per jaar als het huis goed geïsoleerd is.
Is de isolatie iets minder, dan kan de jaarlijkse besparing oplopen tot circa €1230 – onder andere omdat je in dat geval eerder véél gas verbruikte, wat nu volledig is geëlimineerd. Deze besparing is berekend na verrekening van de extra stroomkosten; je bent per saldo dus dit bedrag goedkoper uit op je energierekening. Bovendien bespaar je nog circa €300 aan vastrecht gas per jaar wanneer je de gasaansluiting laat vervallen.
Neem je ook nog zonnepanelen erbij om (een deel van) de benodigde stroom zelf op te wekken, dan profiteer je van nog lagere energiekosten. Hierdoor wordt de terugverdientijd korter.
In sommige gevallen kan de besparing direct vanaf dag één merkbaar zijn in je maandlasten, zeker met de huidige hoge gasprijzen en beschikbare subsidies. Over het algemeen kun je zeggen: hoe hoger de gasprijs en hoe meer gas je verving, hoe sneller de terugverdientijd.
Bereken hier je besparing >
Slim combineren met Wubbo
Een warmtepomp alleen is geweldig, maar in combinatie met slimme aansturing en energie-opslag haal je nog meer rendement en comfort uit je systeem.
INTU heeft hiervoor het eigen Energy Management System Wubbo ontwikkeld. Wubbo is als het ware de “dirigent” die alle duurzame energiebronnen en verbruikers in huis op elkaar afstemt. Koppel je de all-electric warmtepomp aan Wubbo, dan zorgt dit systeem ervoor dat de warmtepomp optimaal wordt aangestuurd op basis van slimme algoritmes.
Wubbo kijkt o.a. naar de weersverwachting, de gemeten binnen- en buitentemperatuur, de beschikbare zonne-energie van je zonnepanelen, de energieprijzen (bij een dynamisch energiecontract) en de lading van de thuisbatterij.
Op basis daarvan schakelt Wubbo de warmtepomp op het meest gunstige moment in.
Lagere energiekosten: Je warmtepomp draait bij voorkeur wanneer stroom goedkoop of overvloedig (groen) is, bijvoorbeeld op een zonnige middag of ’s nachts in daluren. Zo vermijd je dure piekmomenten.
Optimale zelfconsumptie: In combinatie met zonnepanelen zorgt Wubbo dat zoveel mogelijk van je eigen zonnestroom direct gebruikt wordt door de warmtepomp (of opgeslagen in een thuisbatterij voor later). Je verwarmt dus deels op zelf opgewekte energie.
Comfort en levensduur: Wubbo voorkomt onnodig in- en uitschakelen. De warmtepomp werkt niet harder dan nodig en niet op ongemakkelijke momenten. Dit geeft een constanter binnenklimaat en komt tevens de levensduur van de pomp ten goede (minder slijtage door cycli).
Integratie: Het systeem werkt naadloos samen met andere oplossingen als een thuisbatterij, EV-laadpaal en slimme thermostaat/app. Je beheert alles centraal in één overzichtelijke app.
Bereken hier je besparing >
All-electric ready warmtepomp als slimme tussenoplossing
Als je woning nu nog niet optimaal is aangepast voor een all-electric systeem, biedt een all-electric ready warmtepomp een slimme tussenoplossing. Dit is in de kern een volledige (lucht-water) warmtepomp die ontworpen is voor gasloos verwarmen, maar die tijdelijk kan samenwerken met je bestaande cv-ketel.
Je laat de ketel dus nog even hangen voor piekbelasting op extreem koude dagen, terwijl de warmtepomp al het meeste werk doet. Zo maak je je woning stapsgewijs klaar voor volledig elektrisch verwarmen, zonder overhaaste ingrepen.
Zodra je huis voldoende verduurzaamd is (bijvoorbeeld extra isolatie of lagetemperatuur afgiftesysteem), kan de ketel helemaal verwijderd worden en draait de warmtepomp volledig zelfstandig.
